Başarıya ulaşmak hayatta her insanın isteğidir. Hayatımızın her alanında başarılı olmak isteriz. Başarılı bir öğrenci, başarılı bir anne, başarılı bir baba, başarılı bir iş kadını... İsteriz ki tüm bunlara hemen ulaşalım. Oysa başarı bir yolculuktur. Bu yolculukta ise uğranacak durakları belirlemek ilk ve en önemli adımdır. Peki bu ilk adımı nasıl atarız?
Hedef Belirlemek: Grow Modeli
Grow modeli, hedef belirlemek için kullanılan yaygın bir tekniktir. Bu teknik Graham Alexander, Alan Fine ve Sir John Whitmore tarafından oluşturulmuş ve İngiltere'de özellikle 1980-1990 yılları arasında koçluk alanlarında oldukça aktif olarak kullanılmıştır. Bu model; problemleri tanıma ve çözmede, hedef belirlemede yardımcı bir model olduğu gibi kişisel eğitimler gibi farklı bir çok alanda da kullanılabilir. Grow kelimesi hedef (goal), gerçeklik (reality), engeller(obstacles), seçenekler(options), niyet (will), sonlandırma (wrap up) sözcüklerinin baş harflerinden oluşmaktadır. Başarının altın anahtarı neyi başarmaya karar verdiğini fark ettiğin anda birden avuçlarında beliriverir. İşin zor kısmı ise bu farkındalığı yaratmaktır.
Neyi Başarmak İstiyoruz?
Hedef belirlemede bu farkındalığı yaratacağımız aşama Grow modelinin GOAL aşamasıdır. Bu aşamada gideceğimiz yönü doğru belirleyebilmek için farkındalık yaratırız. Soru şudur: Neyi başarmak istiyoruz? Öncelikli olarak somut bir hedef belirlemeliyiz. Nereye gideceğimizi bilmeden oraya nasıl gideceğimizi bilemeyiz.
Yetmişli yılların başında bir yüzücü büyük okyanusta oldukça önemli bir mesafeyi yüzerek bir rekor kırmak ister. Komiteden birileri çağırılır ve tüm hazırlıklar başladıktan sonra sporcu belirlenen mesafeyi yüzmeye başlar. Eğer başarabilirse bu aynı zamanda yeni bir dünya rekoru olacaktır. Aralıksız 36 saat yüzer . Her şey oldukça yolundadır. Eğer yüzücü 11 saat daha yüzmeyi başarabilirse rekoru kıracaktır. Yüzmeye devam eder. 45 saattir aralıksız yüzmektedir ve hedefe ulaşmasına 2 saat kalmıştır. Birden kendisini tekneye almaları için işaret verir. Herkes oldukça şaşkındır çünkü sporcu dünya rekoruna çok yakındır. Yine de tekneye çıkmak ister. Komite, antrenörler, basın, herkes şaşkınlık içerisindedir. Sebebini sorarlar ve sporcu şöyle yanıtlar “çok sis vardı yüzeceğim yeri göremedim, göremediğim bir hedefe ulaşamazdım.”
Hedefi Görebilmek
Bu hikayeyi çok severim. Her seferinde hedefi görmenin önemini hatırlatır. Grow modelinin GOAL aşamasında tam da yapılması gereken şey budur. Hedefi görmek. Kendini tanımak, yeteneklerini tanımak ve kendin için doğru hedefi belirlemek. Hayatta nereye aitsen o yöne doğru ilerlemek. Tarih, hedefi başarmak olan büyük insanlarla doludur. Onları asıl büyük yapan şey gitmek istedikleri yere ulaşmış olmalarıdır. Bizler, kendi tarihlerimizin liderleriyiz. Kendi tarihimize yön verebilecek yegane liderler. O halde zihin ordusuna saldıracakları ve fethedecekleri hedeflerin yerlerini göstermeliyiz. Unutmamalıyız bizi biz yapan şeyler hayallerimiz, hedeflerimizdir. Hayallerimiz varsa biz de varız.
Hedeflerimiz Hayallerimiz Değil Planlarımızdır!
Peki ya hedef belirledikten sonra yapılması gereken nedir, yani ikinci adımı nasıl atmalıyız? Elbette ilk adımdan bağımsız olmayacaktır bu ikinci adım. Bu ikinci adım ‘gerçeklik’ adımıdır. Tanıttığımız ve açıkladığımız GROW modelinin Reality aşamasıdır. Bu aşama olduğumuz yeri gördüğümüz aşamadır. Hedef belirlemek kadar hedeflerimizle gerçekliğimiz arasındaki mesafeyi belirlemek de önemlidir. Neredeyiz, hedeflerimiz ve bizim aramızda ne kadar mesafe var? REALITY aşaması tüm bu sorulara yanıt bulduğumuz aşamadır. Şayet gerçekliğimizi kavrayamaz isek hedeflerimiz hayal olmaktan öteye geçemezler. Oysa hedeflerimiz hayallerimiz değil planlarımızdır. Bunu söylemekle hayal kurmayı elbette küçümsemiyoruz. Burada vurgulamak istediğimiz şey şüphesiz ki doğru yolu belirleyememek, yani ulaşması imkansız hayallerimizi hedeflerimiz olarak belirlemektir. Gerçekliğimizi fark etmemiz bizi bu tehlikeli yoldan uzaklaştıracak ve planladığımız yarınlara ulaşmakta çizeceğimiz stratejiyi belirlememizi sağlayacaktır.
Şimdi olduğumuz yerden hayata ve hedeflerimize bakalım, aradaki mesafeyi belirleyelim ve bu mesafenin gerçekliğine dikkat edelim. Unutmamalıyız ki planlarımıza ulaşacağımız yol uzun ve çetrefillidir. Bu yolun güzergahı ise zihninizde açık seçik şekilde çizilidir.
