Teknoloji nedir? Bu tanım, yaşamsal ihtiyaç ve arzularımızı karşılarken kendi bedenlerimizin ötesinde tasarılar gerçekleştirmemizi, kendi bedenlerimizin yapamayacağı faaliyetleri yapmamıza ve ayrıca kendi algısal, eylemsel kabiliyetlerimizi de geliştirmemize yararlı olan aygıt ve araştırma faaliyetlerinin tümünü kapsar. Teknoloji, insan yaşamından hiçbir şekilde ayrıştırılamaz. Her tarihsel dönem ve bu dönemlerdeki teknolojik gelişim, içinde bulunduğu yaşamsal düzeye göre belirlenir ve diğer yaşam dönemlerine göre sınıflandırılır. Peki teknoloji bağımlılık yapar mı? Çocuklarda teknoloji bağımlılığı olur mu?
Sorun “Teknoloji” Değil
Eğer teknolojiye dair zararlı veya faydalı durumlardan söz edebiliyorsak bunu teknolojinin kendine has yararları veya zararlarından dolayı yapmıyoruz. Teknolojinin olumlu ve olumsuz etkileri onu kullanan insanların kullanma biçimleri ile ilgilidir. Günümüzde pek çok çevrede dillendirildiği gibi ya bireyler teknolojiyi kullanıp fayda sağlar veya teknolojik aygıtlar bireyleri kullanır ve onlara zarar verir.
Çocuklar Bunun Neresinde?
Günümüz dünyasında doğan çocuklar için teknoloji; sokakta oyun oynamaktan, sosyalleşmekten çok daha önce geliyor. Yeni doğan bir bebek bir 10 - 20 yıl önce belki biraz büyüdükten sonra teknolojik aygıtlarla karşılaşıyordu fakat artık neredeyse daha yürümeye başlamadan akıllı telefon ve hızlı tüketilebilir medyaya maruz kalıyorlar.
“Maruz kalıyorlar” diyoruz, çünkü henüz daha algısal gelişimini tamamlayamamış beyinlerin, yetişkinlik zamanında bile zihinsel yorgunluk ve problemlere neden olan bir uyarıcı ile karşılaşmasından söz ediyoruz. Bu etkileşim hali genellikle bu çocuklar büyüdükçe artarak devam ediyor. Öğrenme, anlama, ifade etme, karar verme gibi zihinsel beceriler bu süreç içerisinde zarar görüyor ve köreliyor.
Genel Sonuçlar
Konu üzerine yapılan araştırmalar, teknoloji bağımlısı olan çocuklarda genel olarak görülebilen bazı sonuçların olduğunu göstermiştir. Bunlar:
- Dikkat süresinin azalması.
- Depresyon, kaygı bozukluğu gibi psikolojik rahatsızlıkların riskinin artması.
- Sosyal iletişim ve ifade biçimlerinde sorunlar.
- Obezlik, anoreksiya gibi yeme bozuklukları.
- Genel yorgunluk, halsizlik.
- Öfke kontrol mekanizmasının zarar görmesi.
Bu sonuçlar daha da çoğaltılabilir fakat önemli olan sonuçlar değil. Bu sonuçlarla karşılaşıldığında yapılması gerekenleri bilmek önemli olan. Teknolojik aygıtlar eğer çocuğunuzun yaşam kalitesini düşürmeye, dünya ile iletişimini bozmaya başladıysa profesyonel yardım almaktan çekinmemelisiniz. Bir bağımlılıktan muzdarip olan çocuğunuzu yargılamadan, onu anlamaya çalışarak bu yanlış alışkanlığının üstesinden gelmesinde yanında olmalısınız.
Öte yandan teknolojik aygıtlardan da korkmamıza gerek yok. Teknolojik aygıtları nasıl kullanacağımız bizim elimizde ve kendini düzenleyebilmeyi, dizginleyebilmeyi öğrenen insanlar teknolojiyi kendi ihtiyaçlarına ve isteklerine uygun kullanabilirler...
