2015 Nobel Kimya Ödülü'nü kazanan Aziz Sancar, 8 Eylül 1946 yılında doğdu. ABD Ulusal Bilimler Akademisi'ne seçilen ilk Amerikalı Türk olan Sancar, hücrelerin hasar gören DNA'ları nasıl onardığını gösteren çalışması sayesinde Nobel Ödülü'nü kazanmıştır. Kendisinin bulup geliştirdiği “maxicell” tekniği, Oxford Biyokimya ve Moleküler Biyoloji Sözlüğü'ne girmiştir.
Eğitim Hayatı İle Sancar
Aziz Sancar, ilköğrenimini memleketi Savur yakınlarında aldı. Sancar, okul hayatı boyunca hocalarının dikkatini çeken büyük bir akademik başarıya imza attı. Lisedeyken üniversitede kimya okumak istedi, ancak beş sınıf arkadaşı tıp eğitimi aldıktan sonra tıp okumaya ikna oldu. Böylelikle İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'ni kazandı. Daha sonra 1969'da İstanbul Üniversitesi'nde MD derecesini tamamladı ve 1977'de Teksas Üniversitesi'nde, Claud Stan Rupert'in laboratuvarında fotoreaktivasyon enzimi üzerine doktora derecesini tamamladı.
Mezuniyet Sonrası Aziz Sancar
İstanbul Üniversitesi'nden mezun olduktan sonra Sancar, Savur'a döndü. Amerika Birleşik Devletleri'ne gitmek istemesine rağmen doktor olmayı denemesi tavsiye edildiği için 1.5 yıl doktorluk yaptı. Daha sonra Johns Hopkins Üniversitesi'nde biyokimya alanında ileri eğitim almak üzere TÜBİTAK'tan burs kazandı, ancak sosyal zorluklar ve Amerikan yaşam tarzına uyum sağlayamama nedeniyle 1,5 yıl orada kaldıktan sonra 1973'te doktor olarak Savur'a geri döndü. ABD'ye geldiğinde Fransızca konuşan Sancar, Johns Hopkins'teki eğitimi sırasında İngilizce öğrendi.
Johns Hopkins'ten Yale Üniversitesi'ne Uzanan Bir Başarı Öyküsü
Kısa süre sonra, DNA onarımının keşfinde yer alan ve Sancar'ın zamanında Johns Hopkins'te bulunan, ancak o zamandan beri Dallas'taki Texas Üniversitesi'ne taşınan Rupert'e bir mektup yazdı. Oraya kabul edildi ve moleküler biyoloji doktorasını burada tamamladı. Mavi ışıkla aydınlatıldıktan sonra ölümcül miktarda ultraviyole radyasyona maruz kalan bakterilerin geri kazanılması onun ilgisini uyandırmıştı. 1976'da doktora tezinin bir parçası olarak, ultraviyole hasarından kaynaklanan timin dimerlerini onaran bir enzim olan fotolizaz için gen kopyalamayı başardı. Doktorasını tamamladıktan sonra, doktora sonrası pozisyonları için üç red cevabı alan Sancar, Yale Üniversitesi'nde laboratuvar teknisyeni olarak çalışmaya başladı.
Aziz Sancar, Türkiye Bilimler Akademisi ve Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi onursal üyesidir.
