Çocuklar öfke duygusuyla başa çıkmakta zorlanabilir. Son derece yoğun ve yüksek bir duygu olan öfkeyi kontrol etmek zamanla öğrenilebilen bir şeydir. Bu duygunun içerde birikmesi, makul bir biçimde ifade edilememesi çocuklarda öfke problemine, saldırganlığa sebep olabilir. Çocukların bu tür davranışlar sergilemesinin çeşitli sebepleri vardır. Ortaokul öğrencilerinde saldırganlık olgusunu artıran sebeplerin başında özgüven eksikliği, kaygı bozukluğu, sınav stresi gelmektedir. Ayrıca çocuklar, akranlarını model alarak da saldırgan davranışlarda bulunabilirler. Bunların dışında tüm dünyayı etkileyen ve hala sürmekte olan pandemi süreci de bu problemin artmasına büyük ölçüde neden olmuş olabilir.
Ortaokul Öğrencilerinde Saldırganlık
Kendini ifade etmekte zorlanan, yoğun öfke duygusu yaşayan bir çocuğun muhakkak bir sebebi vardır. Biz belirgin bir dizi sebepten söz edebiliriz fakat her çocuğu ayrı ayrı öfkelendiren belirgin sebepleri teker teker anlatamayabiliriz. Bundan dolayı öfke ve saldırganlık problemleri yaşayan, ergenlik dönemine yeni giren bir çocuk için kategorik bir değerlendirme yapmak yeterli olmayacaktır. Çocuklarda öfke duygusunu nelerin tetiklediği anlaşılmalıdır.
Özgüvensizlik, rekabete dayalı eğitim sistemi içerisinde kaçınılmaz olarak bir sorundur. Sınav stresi buna paralel olarak bir çocuğun yaşadığı iç çatışmayı artırabilir. Pandemi ile birlikte gelen belirsizlik ve kapanmışlık hisleri de öfke, isyan gibi duyguların yükselmesine neden olmuştur. Kişisel sebepler farklılaşabilse de bunlar kesinlikle değerlendirmeye alınmalı ve öfkesinden dolayı çocuklar suçlanmamalıdır.
Saldırgan davranışlar genellikle aniden öfkelenme, bağırma, kötü söz kullanma, kendisine veya arkadaşlarına, başkalarına zarar vermeye çalışma gibi davranışlarla kendilerini gösterir. Bir öfke nöbeti çıkabileceği en yüksek seviyeye çıkıp, oradan hızlı bir şekilde aşağı düşme eğilimindedir. Yani genel olarak çok yoğun yaşanan bir öfke nöbeti, çocuğun içinde büyük bir pişmanlık ve üzüntü duygusu yaratır. Bu gibi yüksek iniş çıkışlar yaşayan bir çocuk, kendini giderek çevresinden ve insanlardan kopmuş hisseder.
Nasıl Destek Olunmalı? Ne Yapmalı?
Öfke ve saldırganlık çocukların suçu değildir. İçlerinde, duygu dünyalarında çözülemeyen durumların bir ifadesidir. Kendi içinde bir şeyleri çözemeyen bir çocuğun başkalarıyla da iletişim kurmadığını tespit edebilirz, en azından bazı konularda... Çünkü insanlar her zaman içlerinde yaşadıkları problemleri güvendikleri, sevdikleri diğer insanlarla konuşarak, “dertleşerek” çözerler. Belki de öfke problemi yaşayan bir çocuğun ilk ihtiyacı budur: paylaşmak.
Çocukların en güvendikleri, en sevdikleri kişiler olarak ailelerine kendi duygularını ve kaygılarını açabiliyor olmaları çok önemlidir. Çünkü unutmayın ki onların sizinle olan ilişkisi daha sonraki hayatında diğer insanlarla kuracağı ilişkileri derinden etkileyecektir. Öncelikle çocuklarınız öfkelendiğinde, kalbi kırıldığında sizinle duygusunu paylaşmayı bilmesi gerekmektedir. Tüm bu çabalarınızın dışında yine çocuğunuzda saldırganlık gibi davranışların çözülemediğini görüyorsanız kesinlikle ama kesinlikle profesyonel psikolojik yardım almaktan çekinmemelisiniz.
